E-Krona: Szwedzka waluta dla cyfrowego świata
Wstęp do E-Krony
Riksbank, szwedzki bank centralny, analizuje możliwość wydania cyfrowego odpowiednika gotówki, znanej jako e-krona. Podobnie jak w przypadku gotówki, e-krona byłaby dostępna dla wszystkich i wydawana przez Riksbank. Choć decyzja o wprowadzeniu e-krony nie została jeszcze podjęta, to pomysł ten staje się coraz bardziej prawdopodobny w związku z dynamicznym rozwojem technologii finansowych.
E-Krona: cyfrowa forma państwowej waluty
Dziś szwedzki obywatel ma dostęp do waluty krajowej – koron – w dwóch formach: jako państwowe pieniądze w formie gotówki (banknoty i monety), oraz jako cyfrowe pieniądze wydawane przez prywatne podmioty, najczęściej przez banki komercyjne. W związku z malejącym wykorzystaniem gotówki, pojawia się ryzyko, że publiczność może w przyszłości utracić dostęp do pieniądza wydanego przez państwo. Właśnie dlatego Riksbank bada możliwość wydania tzw. e-krony – cyfrowych pieniędzy banku centralnego (internacjonalnie znane jako CBDC – Central Bank Digital Currency).
Korzyści płynące z E-Krony
E-krona mogłaby zapewnić zachowanie wielu funkcji gotówki w przyszłości, gdy gotówka może być już rzadko stosowana. Takie funkcje obejmują możliwość wymiany każdej korony zdeponowanej w szwedzkim banku na pieniądze wydane przez Riksbank. Jest to kluczowe, gdyż zapewnia równość wartości korony, bez względu na bank, w którym jest przechowywana.
Ponadto, według Riksbank, e-krona mogłaby zwiększyć odporność rynku płatniczego, stanowiąc uzupełnienie dla oferty pieniądza i usług płatniczych od prywatnych sektorów. Jest to szczególnie ważne w przypadku poważnych zakłóceń w systemach banków czy firm kartowych.
Projekt E-Krona Riksbanku
Riksbank rozpoczął projekt e-krona w 2017 roku, aby zbadać potrzebę e-krony. Projekt prowadzi dialog z różnymi krajowymi i międzynarodowymi podmiotami, aby wymienić doświadczenia, zmapować różne techniczne rozwiązania i zidentyfikować kwestie prawne, które muszą zostać rozwiązane, aby mandat Riksbanku do wydania e-krony był jasny.
E-kronapilot – testowanie technicznego rozwiązania dla e-krony W 2020 roku Riksbanken rozpoczął bardziej praktyczny etap projektu e-krona. W celu przetestowania, jak mogłaby wyglądać i działać e-krona, Riksbanken rozpoczął pracę nad e-kronapilotem we współpracy z firmą Accenture, aby stworzyć możliwą techniczną platformę dla e-krony. Celem projektu jest, aby Riksbanken dowiedział się więcej na temat sposobu działania technicznego rozwiązania dla e-krony. Testowanie tego rozwiązania technicznego pozwoli Riksbanken dowiedzieć się więcej o możliwościach tego rozwiązania, a także wykorzystać je jako podstawę do porównania z innymi technicznymi rozwiązaniami i modelami ewentualnej e-krony.
Następne kroki w projekcie e-krona W 2023 roku Riksbanken kontynuuje prace nad analizą skutków wprowadzenia e-krony dla szwedzkiej gospodarki. Testowanie technicznego rozwiązania dla e-krony w ramach e-kronapilota, skupiające się na płatnościach offline i zrównoważoności. Analizą tego, czy i w jaki sposób e-krona wpływa na obecne zadania Riksbanku i jakie zmiany w prawie są konieczne, aby Riksbanken mógł wprowadzić e-krony. Dialogiem między różnymi instytucjami publicznymi i rynkiem, na przykład poprzez zewnętrzne forum dialogowe, które zostało uruchomione w 2022 roku. Badaniami użytkowników końcowych i handlowców. Przygotowaniami do ewentualnego przetargu na wydawalną e-kronę.
Decyzja polityczna dotycząca wprowadzenia e-kron w Szwecji Ostatecznie decyzja o wprowadzeniu e-kron w Szwecji należy do organów politycznych. W ramach badania dotyczącego roli państwa na rynku płatności, przedstawionego w marcu 2023 roku, stwierdzono: „Badanie stwierdza, że obecnie nie ma wystarczających potrzeb społecznych do tego, aby Riksbanken wprowadził tzw. e-kronę. Zmiany w otoczeniu mogą jednak prowadzić do innej oceny w przyszłości. Riksbanken powinien nadal oceniać warunki wprowadzenia e-krony i ponownie zwrócić się do Riksdagu w 2024 roku z oceną, czy istnieją wystarczające podstawy do wprowadzenia e-krony”.
