Na skutek gwałtownego wzrostu cen złota, sięgającego niespotykanych dotąd wysokości, przekraczającego 4000 dolarów za uncję i osiągającego oszałamiający rekordowy poziom 4380 dolarów w październiku 2025 r., banki centralne na całym świecie ponownie oceniają swoje zasoby złota i praktyki rachunkowe. Zastępca gubernatora Reserve Bank of India (RBI), Shirish Chandra Murmu, podkreślił pilną konieczność przejrzystości i dialogu w podejściu banków centralnych do wyceny złota, ponieważ te historyczne poziomy cen znacząco wpływają na bilanse na całym świecie.
Niesamowity Wzrost Ceny Złota
Ostatnia hossa cen złota zwróciła uwagę zarówno inwestorów, jak i banków centralnych, gdy cenny metal osiągnął zdumiewający szczyt 17 października 2025 r. Ten znaczący wzrost cen, sięgający około 65% w ciągu całego 2025 r., może być przypisany wielu czynnikom, w tym zwiększonym napięciom geopolitycznym, trwającym wysiłkom de-dolaryzacyjnym oraz zmianie w dywersyfikacji rezerw wśród państw suwerennych. W rezultacie zakupy złota przez globalne banki centralne gwałtownie wzrosły, co sprawiło, że 2024 r. był kolejnym rekordowym rokiem, z popytem przekraczającym 1000 ton po raz trzeci z rzędu.
Murmu poruszył tę kwestię podczas swojego przemówienia inauguracyjnego na Międzynarodowej Konferencji o Praktykach Rachunkowych Banków Centralnych zorganizowanej przez RBI w Mumbaju. Zauważył, że „niedawny gwałtowny wzrost cen złota przyciągnął dużo uwagi i dyskusji na całym świecie ze względu na jego wpływ na bilanse banków centralnych,” podkreślając konieczność pilnej reewaluacji sposobu zarządzania i raportowania tych zasobów.
Strategiczne Zwiększanie i Repatriacja Złota przez RBI
W odpowiedzi na zmienną sytuację na rynku złota, RBI strategicznie zwiększył swoje rezerwy złota, dodając 57,49 ton w roku finansowym 2024-25, co podniosło łączne zasoby do 879,59 ton. Wartość tych rezerw wzrosła do 78,17 miliarda dolarów—imponujący wzrost o 48,41% w ciągu roku—bank przeniósł także blisko 64 ton złota do Indii w pierwszej połowie roku finansowego 2025-26. Ten zdecydowany krok sygnalizuje przesunięcie ku krajowemu przechowywaniu, prawdopodobnie spowodowane rosnącym sceptycyzmem globalnym wobec trzymania aktywów suwerennych za granicą w obliczu wzrastających napięć i niepewności finansowych.
Komentując ostrożne podejście RBI, Murmu stwierdził, że „RBI ostrożnie wycenia zasoby złota na 90% ceny złota London Bullion Market Association (LBMA),” strategia ta ma na celu zmniejszenie ryzyka i uzyskanie jaśniejszego obrazu stanu ich bilansu w warunkach niestabilności rynkowej. Postępująca repatriacja złota odzwierciedla również rosnącą preferencję dla zabezpieczania aktywów krajowych, co idzie w ślad za globalnym trendem obserwowanym w przypadku innych banków centralnych.
Globalne Trendy w Rezerwach i Zakupach Złota
Ponieważ banki centralne trzymają się złota w swoich rezerwach, ogólny trend przeszedł do imponujących 15 kolejnych lat wzrostu zakupów złota. W 2024 r. Narodowy Bank Polski wybił się na prowadzenie, dodając 90 ton do swoich rezerw—podnosząc ogólną ilość do 448 ton, co stanowi znaczące 17% jego ogólnych rezerw międzynarodowych. Takie dane dają wiarygodność twierdzeniom World Gold Council, że popyt banków centralnych dalece przewyższa przeszłe roczne średnie, potwierdzając głęboką zmianę sentymentu wobec złota jako podstawowego aktywa.
Mimo skupienia się na krajowym przechowywaniu, zwiększająca się akumulacja przez RBI nie oznacza spadku ogólnego popytu. Jak podaje World Gold Council, międzynarodowe trendy pokazują stałą chęć posiadania złota, z wieloma bankami centralnymi prezentującymi podobne wzorce repatriacji w celu wzmocnienia swojego bezpieczeństwa. Można argumentować, że ten sposób postępowania nie tylko wspiera odporność złota jako aktywa pieniężnego, ale także sugeruje wyższą świadomość wśród banków centralnych polegania na krajowych zasobach dla stabilności gospodarczej.
Ponowne Przemyślenie Praktyk Rachunkowych i Przejrzystości
W obliczu tych zmian brak jednolitego globalnego standardu rachunkowego dla wyceny złota pozostaje wyzwaniem. Metody wyceny zasobów złota różnią się między krajami, co skutkuje rozbieżnościami w tym, jak banki centralne prezentują swoje wyniki finansowe. Niektóre stosują międzynarodowe standardy sprawozdawczości finansowej (IFRS), podczas gdy inne przyjmują narodowe ramy lub podejścia hybrydowe, co powoduje patchworkowe praktyki rachunkowe, komplikujące porównania między krajami.
Murmu odniósł się do tego istotnego problemu, mówiąc: „Podejmowane polityki rachunkowe przez banki centralne odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu ich bilansów. Ostrożność i przejrzystość w rachunkowości to nie tylko modne frazesy, ale filary, którymi banki centralne muszą się chronić”. Argumentował, że istnieje pilna potrzeba lepszych ujawnień i dzielenia się wiedzą między bankami centralnymi, aby zapewnić, że polityki rachunkowe odzwierciedlają prawdziwą zdolność finansową w zmieniającym się krajobrazie gospodarczym.
Wizja Przyszłości: Wpływ CBDC
W miarę jak banki centralne poruszają się w złożonościach współczesnych finansów, waluty cyfrowe robią furorę, wywołując dyskusje na temat ich potencjalnego wpływu na struktury banków centralnych i operacje płynnościowe. Murmu mówił o transformacyjnej mocy Central Bank Digital Currency (CBDC), zauważając, że jej projektowanie i wdrożenie może zmienić zachowania finansowe i potencjalnie zastąpić tradycyjne instrumenty bankowości.
Podczas konferencji podkreślił: „Również na forum globalnie dyskutuje się, czy i w jaki sposób to może wpłynąć na struktury bilansów banków centralnych i konieczność operacji płynnościowych.” W miarę jak rozmowy na temat CBDC nabierają tempa, trwające badania mają na celu odkrycie ich implikacji w tej niestabilnej globalnej gospodarce, sugerując, że konieczne są przygotowania do adaptacji do szybkich zmian w dynamice monetarnej.
Refleksje na Temat Roli Złota w Dynamicznej Gospodarce
Ewoluujący krajobraz wycen złota i bankowości centralnej stanowi istotny punkt zwrotny w polityce monetarnej i strategii gospodarczej. Z przyciągającym mocno złotem i jego znaczeniem w rezerwach banków centralnych potwierdzonym jednoznacznie, apel o większą odpowiedzialność i przejrzystość nie był nigdy ważniejszy. Jak trafnie stwierdził zastępca gubernatora Murmu, czas jest dojrzały na współpracę i dzielenie się wiedzą przez banki centralne, zapewniając solidne ramy, które usprawnią zarządzanie ich zasobami złota w erze oznaczonej nieprzewidywalną niestabilnością i niepewnością. Fundamenty zbudowane dzisiaj będą dyktować siły i słabości strategii gospodarczych jutra, dowodząc, że odwieczna wartość złota wciąż ma ogromną wagę w kształtowaniu krajobrazów finansowych na całym świecie.
